Απόστολος Πάνας:Από την προσφυγική κρίση στην κρίση στρατηγικής

  Οι σύγχρονες αστικές κοινωνίες ακριβώς επειδή είναι δομημένες πολυεπίπεδα, εμφανίζουν σύνθετα στοιχεία στην αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης, είτε αυτή εντοπίζεται στον οικονομικό τομέα είτε στον πολιτικοκοινωνικό, είτε αποτελεί ταυτόχρονο συνδυασμό και των δύο. Στην τελευταία περίπτωση ανήκει η Ελλάδα. Η οικονομική κρίση σύντομα μετατράπηκε σε κρίση κοινωνικής οργάνωσης και ταυτόχρονα έντονης αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος και των φορέων εξουσίας αυτού. Την ίδια στιγμή που η εσωτερική κρίση μετατράπηκε ή τουλάχιστον δημιούργησε αναχώματα στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, από πληττόμενες ομάδες του κοινωνικού συνόλου, εξαιτίας των μέτρων που η εκάστοτε κυβέρνηση υποχρεώθηκε να εφαρμόσει, πλήττοντας άμεσα τα συμφέροντά τους.

 Στην εξέλιξη των πραγμάτων, η επέμβαση στην Συρία, επεκτείνοντας την ¨αραβική άνοιξη¨ και η περιπλοκή των καταστάσεων εμφυλίου πολέμου που προκάλεσε, διαμόρφωσε το νέο σκηνικό προσφυγικής κρίσης από την Συρία στην Ευρώπη. Χιλιάδες σύριοι πρόσφυγες υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, αναζητώντας καταφύγιο επιβίωσης σε πρώτο επίπεδο. Και στην περίπτωση αυτή, η Ελλάδα ως προορισμός πρώτης εκλογής, μοιάζει αναπόφευκτος. Από την έναρξη διοχέτευσης των πρώτων προσφυγικών ροών, προς την Ελλάδα ειδικότερα και την Ευρώπη γενικότερα, έχουν υπάρξει συμφωνίες και δεσμεύσεις. Ωστόσο, η στάση των Ευρωπαίων εταίρων και της Τουρκίας, μόνο προβληματισμό και ανησυχία προκάλεσε όλη την προηγούμενη περίοδο, πόσο μάλλον μετά την τελευταία συμφωνία. Είναι ηλίου φαεινότερο πως και αυτή η συμφωνία θα ναυαγήσει και τα πλοιάρια που καταφθάνουν καθημερινά στα ελληνικά νησιά δεν θα σταματήσουν να στοιβάζουν ανθρώπινες ψυχές.

 Υπάρχουν πτυχές της συμφωνίας, η εφαρμογή των οποίων μόνο ευνοϊκές δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν για το μέλλον. Και αυτό γιατί η Τουρκία είναι βασικός παράγοντας στην διόγκωση της συριακής κρίσης και η εφαρμογή των συμφωνηθέντων, εκ προοιμίου δημιουργεί καχυποψία όσον αφορά την τελική τους υλοποίηση.   

 Από κει και πέρα, ο εμφύλιος πόλεμος συνεχίζεται το ίδιο και οι προσφυγικές ροές. Και το ερώτημα που τίθεται, είναι το τι κάνουμε ως χώρα. Οι συνθήκες τύπου Ειδομένης και τα hotspots ως αποκλειστική μέριμνα των ΜΚΟ και των εθελοντικών οργανώσεων, είναι αδύνατο να καλύψουν τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες περίθαλψης και συντήρησης των προσφύγων (και μεταναστών από άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής). Η επίσημη Πολιτεία είναι απούσα και ο κρατικός μηχανισμός, αποδεικνύεται καθημερινά φτωχός.

Την ίδια στιγμή κυβέρνηση και αντιπολίτευση έχουν επιδοθεί σε σαφάρι διχασμού και πόλωσης επιβεβαιώνοντας πως παραμένουν εκτός συναίσθησης των μεταβολών οι οποίες συντελούνται στην ελληνική κοινωνία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αντιπολίτευση, έταξε λαγούς με πετραχήλια στους πολίτες, ¨έκλεισε το μάτι¨ στις προσφυγικές ροές και τώρα ως κυβέρνηση, πληρώνει τις δικές του ιδεοληψίες και τις αντιλήψεις που μέχρι τώρα εύκολα εκστόμιζε, άνευ ευθυνών. Καλλιέργησε ελπίδες σύγκρουσης με τους ευρωπαίους εταίρους, αποκάλυψης των υπευθύνων της κρίσης και τιμωρίας αυτών. Τόσο η έξωθεν σύγκρουση όσο και η ¨τιμωρία¨ των υπαιτίων χάθηκαν στην διαδρομή και στις πρόσθετες βλάβες που προκάλεσε στην οικονομία η σημερινή διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με την υπογραφή τρίτου μνημονίου, η αντιμετώπιση του προσφυγικού μοιάζει το κύκνειο άσμα της ¨αριστερής¨ πολιτικής παρουσίας.

Το αδιέξοδο με το προσφυγικό αποκτά δυναμική, μη αναστρέψιμη.

Χρειαζόμαστε στρατηγικό σχέδιο, που θα αφορά από την μία πλευρά την κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού για την αντιμετώπιση των προσφυικών αναγκών σε όλα τα επίπεδα και από την άλλη πλευρά, χρειαζόμαστε στρατηγικό σχέδιο που θα αφορά την προστασία πυλώνων της οικονομίας, που στο κρίσιμο σταυροδρόμι που διανύουμε, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πυξίδα ανασύνταξης των οικονομιών δυνάμεων της χώρας και σκιαγράφησης προοπτικών.

Το διαρκές προσφυγικό πρόβλημα, τείνει να μετατραπεί σε κολοφώνα ανατροπών για τα τελευταία δεδομένα της ελληνικής οικονομικής συνοχής από την στιγμή κατά την οποία, δεν λαμβάνονται μέτρα πρόληψης, προκειμένου να προστατευτούν και οι τελευταίες ίσως πτυχές της οικονομίας, όπως ο τουρισμός. Οι καλοκαιρινοί μήνες πλησιάζουν, οι επιχειρήσεις είναι έτοιμες να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και η εικόνα ανεξέλεγκτων ροών προσφύγων και μεταναστών να καταφτάνουν καθημερινώς στα ελληνικά νησιά και τον Πειραιά, μόνο αποκαρδιωτική μπορεί να χαρακτηριστεί.

Είναι στο χέρι μας, να αναστρέψουμε την πτωτική κατάσταση που πρώιμα διαμορφώνεται στον τουριστικό χάρτη της Ελλάδας. Για τον τουρισμό αλλά και για κάθε οικονομικό δεδομένο της χώρας που ακροβατεί στην δίνη της πολύπλευρης κρίσης που μαστίζει την χώρα, το στρατηγικό σχέδιο πολλαπλών επιλογών εφαρμογής για την αντιμετώπιση της, είναι η μόνη λύση που απαντά σε αναγκαιότητες.

  * O Πάνας Απόστολος είναι Επικεφαλής της Πρωτοβουλίας «Κεντρική Μακεδονία –Μπροστά» και πρώην Περιφερειακός Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας.