Ακούμε συχνά ότι το το ορυχείο εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική μπορεί να είναι εξαιρετικά ασφαλές, αρκεί να εφαρμοστούν και να τηρηθούν οι πιο αυστηρές προδιαγραφές για την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τις ίδιες φωνές, εφόσον μία τέτοια δραστηριότητα αναπτύσσεται στην περιβαλλοντικά προηγμένη Φινλανδία, τότε γιατί όχι και στην Ελλάδα. Είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα;
Πριν από λίγες μέρες, στο μεταλλωρυχείο Talvivaara, το οποίο ανήκει και λειτουργεί από την Talvivaara Mining Company plc, σημειώθηκε η μεγαλύτερη χημική καταστροφή στην ιστορία της.....
χώρας όταν παρατηρήθηκε σημαντική διαρροή νερού (5.000 – 6.000 κυβικά μέτρα ανά ώρα) με υψηλές συγκεντρώσεις νικελίου και ουρανίου. Πιστεύεται ότι η διαρροή συνέβη όταν η δεξαμενή με τα λύματα ξεχείλισε προ ημερών.
Το παρακάτω μήνυμα το στέλνει ένας φίλος από τη Φινλανδία. Πιστεύουμε ότι πολλοί θα θέλουν να το ακούσουν στην Ελλάδα, για αυτό και εμείς το προωθούμε:
«Στην αρχή, το ορυχείο Talvivaara ήταν σαν ένα όνειρο. Μία νέα αρχή. Μία πηγή απασχόλησης και περισσότερων εσόδων από φόρους για τη βόρεια Φινλανδία. Τόσος ήταν ο ενθουσιασμός, όταν λειτούργησε το νέο ορυχείο στο Kainuu, περίπου 550 χιλιόμετρα από το Ελσίνκι. Ο Pekka Perä, ένας πρώην υπάλληλος της φινλανδικής εταιρίας εξόρυξης Outokumpu είχε αγοράσει την περιοχή απο τον πρώην εργοδότη του για 1 ευρώ!
Η περιοχή είχε θεωρηθεί μη αποδοτική οικονομικά, αλλά ο  Perä ήταν πεπεισμένος ότι θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την ‘Αναγέννηση της εξόρυξης’. Είχε μια ολοκαίνουρια μέθοδο βιοδιύθισης που θα του επέτρεπε  να εξάγει μικροσκοπικές συγκεντρώσεις υλών. Το όνειρο δεν κράτησε πολύ και η αφύπνιση ήταν σκληρή.

Το ορυχείο ξεκίνησε να λειτουργεί τον Οκτώβρη του 2008 και τα πρώτα προβλήματα εμφανίστηκαν το επόμενο καλοκαίρι. Οι τουριστικές επιχειρήσεις γύρω από το ορυχείο παραπονέθηκαν ότι το ορυχείο μύριζε σαν κλούβιο αυγό, απωθώντας τους πελάτες τους.

Καθώς η εταιρία προσπαθούσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της παράξενης μυρωδιάς, άρχισαν να εμφανίζονται πολύ χειρότερα προβλήματα. Η δεξαμενή νερού που χρησιμοποιούσαν για τα απόβλητα άρχισε να έχει διαρροές για πρώτη φορά το 2008. Η επόμενη διαρροή εντοπίστηκε το 2010. Οι λίμνες κοντά στο ορυχείο έγιναν αλμυρές. Επίσης, οι μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν κοντά στο ορυχείο έδειξαν ότι τα επίπεδα συγκέντρωσης καδμίου και νικελίου είχαν κατά πολύ ξεπεράσει τα επίσημα επίπεδα ασφαλείας. Και τον περασμένο Μάρτιο, ένας εργάτης που δεν φόρεσε προστατευτική μάσκα πέθανε εισπνέοντας υδρόθειο, την αιτία της μυρωδιάς “κλούβιου αυγού”.

Όλοι ήξεραν γι αυτό το περιστατικό, αλλά η επιβλέπουσα αρχή, το Κέντρο Οικονομικής Ανάπτυξης, Μεταφοράς και Περιβάλλοντος Kainuu δεν έκανε τίποτα στην ανεύθυνη μεταλλευτική εταιρία. Τώρα λένε ότι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι, γιατί δεν είχαν ούτε τα μέσα ούτε τις ικανότητες γι' αυτό.

Τελικά, την Κυριακή (4/11/2012) η κατάσταση βγήκε εντελώς εκτός ελέγχου. Όλα τα απόβλητα του ορυχείου κατέληξαν σε μια τεράστια δεξαμενή αποβλήτων, όπου περιέχονται βαρέα μέταλα, επικίνδυνα χημικά και ουράνιο. Ο πάτος αυτής της πισίνας ράγισε και το σοβαρότατα ρυπασμένο νερό άρχισε να διαρρέει κατά χιλιάδες κυβικά μέτρα ανά ώρα. Το όνειρο είχε αρχίσει να μετατρέπεται σε απόλυτο εφιάλτη. Ακτιβιστές της Greenpeace πήραν δείγματα από το ρυπασμένο νερό. Το ίδιο έκανε και η Φινλανδική Αρχή Πυρηνικής Ασφάλειας και το Φινλανδικό Ινστιτούτο Περιβάλλοντος. Κανείς όμως δεν μπορεί να πει ακόμα πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι είναι επικίνδυνη.

Το ρυπασμένο νερό έχει ήδη πλημμυρίσει αρκετά χιλιόμετρα μέσα από ρέματα και ποτάμια. Οι γύρω όρμοι και οι λίμνες έχουν ρυπανθεί με τοξικό νικέλιο.

Οι όμορφες λίμνες και τα ποτάμια με γλυκά νερά είναι το πολυτιμότερο αγαθό που έχει η Φινλανδία. Κανείς δεν πίστευε ότι θα άφηναν κάποιον να τα δηλητηριάσει. Αλλά το έκαναν. Οι άνθρωποι στην περιοχή νιώθουν ανίσχυροι και φοβούνται το πόσιμο νερό. Πλέον είναι στο χέρι μας να σταματήσουμε το ορυχείο και να κάνουμε τους υπεύθυνους να ανακοινώσουν πώς σκοπεύουν να εγγυηθούν ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί.

Και εσείς, αγαπητοί αναγνώστες, δείτε το αυτό σαν μάθημα: να ανησυχείτε όποτε κάποιος λέει ότι μπορεί να βγάλει λεφτά εκμεταλλευόμενος τη φύση. Να είστε έτοιμοι να αγωνιστείτε. Βεβαιωθείτε ότι οι αρχές εκπληρώνουν τα αληθινά καθήκοντά τους και υπερασπίζονται το μέλλον μας. Αυτοί είναι συνήθως δύσκολοι αγώνες, αλλά είναι απαραίτητοι. Μόνο έτσι θα αποφύγετε τον εφιάλτη που ζούμε στην Talvivaara.»
Περισσότερες φωτογραφίες δείτε εδώ

Δημήτρης Ιμπραήμ
Συντονιστής Εκστρατειών της Greenpeace