ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗ

Αθήνα, 27 Μαρτίου 2012

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Τα βασικά στοιχεία της έρευνας που έγινε για λογαριασμό του Οργανισμού ΕΛΓΟ - «ΔΗΜΗΤΡΑ»,  παρουσίασε σήμερα ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Σκανδαλίδης κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου.

Με βάση την έρευνα, που διεξήχθη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη,  το 68,2 % των ερωτηθέντων έχει σκεφθεί να επιστρέψει στην επαρχία, το 19,3% έχει κάνει κινήσεις για την επιστροφή του, ενώ περίπου το μισό (47,6%) επιλέγει ως πρώτη απασχόληση τον τομέα της αγροτικής παραγωγής.

Ακολουθεί το κείμενο της  συνέντευξης:

«Σας  κάλεσα σήμερα γιατί πιστεύω ότι είμαστε σε μια φάση, όπου οι πολιτικές εξελίξεις δεν αφήνουν ν’ αναδειχθούν διάφορα θέματα που έχουν σχέση με.....

την ευρύτερη προοπτική της χώρας. Και επειδή, όλα τα γεγονότα, που συσσωρεύονται, κρίνονται μόνο προσωπικά και με βάση την εμπειρία και την προσπάθεια των κομμάτων να κερδίσουν στην εκλογική αναμέτρηση, έχοντας την εμπειρία πολλών χρόνων γύρω από αυτές τις διαδικασίες, ένιωσα την ανάγκη να σας μιλήσω για ένα θέμα, που κατά τη γνώμη μου, είναι πάρα πολύ σημαντικό  και έχει σχέση με την ευρύτερη εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας στο χώρο της γεωργίας και της υπαίθρου γενικότερα.

Πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι αυτή την εποχή στην ελληνική κοινωνία έχει γίνει μια βαθιά τομή, μια  μεγάλη αλλαγή. Είναι μια βαθιά αλλαγή στα πρότυπα ζωής,  της οποίας, επειδή βρισκόμαστε στο επίκεντρο της κρίσης, δε μπορούμε ακόμα να κατανοήσουμε τις διαστάσεις της.

Νομίζω ότι είμαστε σε μια εποχή μιας αντίστροφης πορείας, όπου ο μετεμφυλιακός μετασχηματισμός της ελληνικής κοινωνίας, με την περιβόητη αστυφιλία τις πρώτες τρεις δεκαετίες, από το ’50 μέχρι το ’80, δίνει τη θέση του σε μια αντίστροφη πορεία αυτή την εποχή.

Τότε η κατεστραμμένη ύπαιθρος ώθησε μεγάλα στρώματα του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ανοικοδόμηση της Περιφέρειας, δηλαδή την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας και την ενίσχυση της αγροτικής κοινωνίας, με τις μορφές συνοχής παράδοσης και πολιτισμού που τη συνόδευαν. Προκειμένου να ελέγξει η πολιτεία αυτή την αστυφιλία, τη ροπή στην αστυφιλία, εφηύρε την «αντιπαροχή» και την πολιτική της «οριζόντιας ιδιοκτησίας» που ουσιαστικά κατέστρεψε τις πόλεις αντί να τις φτιάξει.

Πριν από μερικά χρόνια το όραμα ενός μέσου Έλληνα ήταν καταναλωτικά πρότυπα, καριέρα χωρίς ελεύθερο χρόνο, χωρίς προσωπική ζωή, που  επέφερε την αλλοτρίωση.

Σήμερα ο κόσμος απορρίπτει αυτό το πρότυπο ζωής, αλλάζει τα πολιτισμικά και βιοτικά του πρότυπα. 

Ζητά καλύτερη ποιότητα ζωής, καλύτερες ανθρώπινες σχέσεις σε μικρότερες κοινωνίες, μεγαλύτερη ασφάλεια και επιστροφή στις ρίζες.

Τα κομματικά και τα πολιτικά επιτελεία δεν έχουν διαβάσει προσεκτικά αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία μας σήμερα.

Και το λέω αυτό, ως Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, γιατί πιστεύω ότι αυτό το πρότυπο συνδέεται πάρα πολύ, με αυτό που είπαμε την πρώτη ημέρα ανάληψης καθηκόντων, την ανάγκη να υπάρξει ελληνική γεωργία ενόψει του 2020, να υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο, μια στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη.

Ο κόσμος δοκιμάζεται, υποφέρει, ταλαιπωρείται από τη δημοσιονομική κρίση.

Κάτω απ΄ αυτό οι άνθρωποι ξαναβρίσκουν τον εαυτό τους, αναζητούν ένα ιδιωτικό και οικογενειακό χώρο στη ζωή τους.

Τα ποσοτικά στοιχεία της έρευνας που σας παρουσιάζουμε σήμερα, η οποία διεξήχθη για λογαριασμό του  Οργανισμού ΕΛΓΟ-«ΔΗΜΗΤΡΑ»,  είναι εντυπωσιακά.

Η έρευνα έγινε στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.

Από όσους ερωτήθηκαν, το 68,2%, δηλαδή περίπου 1.500.000 άνθρωποι,  εκδηλώνουν την επιθυμία να επιστρέψουν στην επαρχία. Το 19,3% έχει κάνει συγκεκριμένες κινήσεις για να φύγει.  

Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών που θέλουν να γυρίσουν, θέλει ν’ ασχοληθεί με τη γεωργία.

Τα στοιχεία της έρευνας  επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Εθνικής Στατικής Υπηρεσίας για το 2010 και η  μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ.

Μέχρι σήμερα, ο αγροτικός πληθυσμός έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Είναι δημογραφικά γερασμένος, το 8% είναι κάτω από 30 χρόνων και σε ό,τι αφορά το μορφωτικό επίπεδο, οι περισσότεροι, πάνω από το 55%, δεν έχουν ολοκληρώσει τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Δεν είχε καμία σοβαρή επαγγελματική εκπαίδευση, ασκήθηκε λοιπόν σε κακές καλλιεργητικές και επιχειρηματικές πρακτικές, όπου οι περισσότερες από αυτές δεν είχαν καμία σχέση με την δυναμική παρέμβαση στις αγορές αλλά με τις επιδοτήσεις. Πρόκειται για μια εικόνα αλλοτρίωσης, αποξένωσης  από το μεράκι της παραγωγής.

Από τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας,  από αυτούς που έχουν γυρίσει, τους 60.000 το 2010, το 1/3 έχει ακαδημαϊκή μόρφωση, δηλαδή πτυχίο ΑΕΙ, ΤΕΙ  ή μεταπτυχιακό τίτλο. Νέοι άνθρωποι, νέο αίμα, νέοι που θέλουν να καινοτομήσουν στην  επιχειρηματικότητα.  Στη σημερινή όμως έρευνα, αυτοί που λένε ότι θέλουν να γυρίσουν ή έχουν κάνει κινήσεις για να γυρίσουν, έχουν μεταπτυχιακό τίτλο το 25,4%, ΑΕΙ και ΤΕΙ το 43,5%, επαγγελματικές σχολές, ΙΕΚ κλπ. 17,1%, Λύκειο 8,2%, Γυμνάσιο 1,2% και    κανένας δεν έχει μόνο το Δημοτικό.

Αυτό σημαίνει, ότι πάνω από 70%, τα 2/3 και πάνω, έχουν υψηλότατη ακαδημαϊκή μόρφωση, είτε πτυχίο ΑΕΙ - ΤΕΙ είτε και μεταπτυχιακούς τίτλους.

Επίσης, οι ηλικίες τους σε αυτή την καινούργια έρευνα έχουν μια εντυπωσιακή συσσώρευση:

Ø  25 με 29 ετών είναι 10,6%

Ø  30 με 35 ετών είναι 21,2%

Ø  35 με 39 ετών είναι 25,3%

Ø  40 με 44 ετών είναι 12,9%

Δηλαδή,  μιλάμε για τις δυναμικές επαγγελματικά ηλικίες, τις πιο παραγωγικές ηλικίες της ελληνικής κοινωνίας, κυρίως από 29- 40 ετών μαζεύεται πάνω από το 60% των ανθρώπων που θέλουν να γυρίσουν στην επαρχία.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 70,3% θα έφευγε για το ίδιο ή και μικρότερο εισόδημα, αλλά για μια ζωή πιο ανθρώπινη, που μεταφράζεται σε καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά, σε πιο χαλαρούς ρυθμούς, σε μικρότερο κόστος διαβίωσης, σε σχέσεις πιο ουσιαστικές και ανθρώπινες.

Η γεωργία κατέχει δεσπόζουσα θέση στην έρευνα. Η πλειοψηφία αυτών που συγκροτούν το ρεύμα της επιστροφής στην ύπαιθρο διαθέτει ακίνητη περιουσία,  κυρίως γη για να την αξιοποιήσει και ενδιαφέρεται  για την καλλιέργεια παραδοσιακών καλλιεργειών (ελιά, λάδι, βιολογικά προϊόντα)  αλλά και για πιο εξεζητημένες και σύγχρονες εναλλακτικές καλλιέργειες.  

Η αρχική μου, βασική τοποθέτηση είχε να κάνει με το μοντέλο της ίδιας της αγροτικής ανάπτυξης της χώρας. Υπάρχει ένα δίλημμα, γιατί πολλές φορές και από αριστερά μας γίνεται κριτική, για τα θέματα του τι κάνουμε εμείς με το μικρό παραγωγό, την αγροτιά, τη φτωχή αγροτιά κλπ.

Όπως εξελίσσεται η παγκοσμιοποίηση έχουμε ένα δίλημμα:

Από τη μια, μέσα από κλιμακούμενες διατροφικές κρίσεις και τη  χειραγώγηση της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων από οικουμενικά δομημένους και διαρθρωμένους παίκτες, προβάλλει το πρότυπο της βιομηχανικής γεωργίας με τα σύγχρονα εκτατικά λατιφούντια, τη μαζική χρήση μεταλλαγμένων και την ανεξέλεγκτη στροφή προς τις ενεργειακές καλλιέργειες. Από την άλλη, διεκδικούμε ένα πρότυπο βασισμένο σε μια εθνική γεωργία των μικρών και μεσαίων αγροτών, με σκοπό την επίτευξη της διατροφικής ασφάλειας και κυριαρχίας του τόπου, καθώς και τη θεμελίωση ενός βιώσιμου, ανταγωνιστικού και εξωστρεφούς αναπτυξιακού  κεκτημένου, το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα στην ελληνική οικονομία να ξεπεράσει προβλήματα του ισοζυγίου, της ανάπτυξης, των εισροών, της υποκατάστασης των εισαγωγών και της αύξησης των εξαγωγών.

Από την αρχή θελήσαμε με την πολιτική μας να μην επιβεβαιώσουμε ένα μίζερο κρατισμό που κρατά τους αγρότες ομήρους των κρατικών επιδοτήσεων και των κατακερματισμένων πολιτικών που εφαρμόζει εδώ και δεκαετίες το Υπουργείο Γεωργίας. Θελήσαμε να μεταφέρουμε την πρωτοβουλία για αυτούς τους ανθρώπους και επικεντρώσαμε τις πολιτικές μας στο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις επιστροφής στην αγροτική ανάπτυξη και αγροτική παραγωγή.

Κάθε μέρα ακούω: «Έχετε σχέδιο; Υπάρχει αυτό το πράγμα; Κάνετε καμία πολιτική συγκροτημένη ή είναι όλα αποσπασματικά;»

Θέλω λοιπόν να θυμίσω ότι για να γίνει αυτή η επιστροφή πραγματική και να έχει παραγωγικό χαρακτήρα θέσαμε τέσσερις προϋποθέσεις,  τέσσερις πυλώνες στην πολιτική μας.

Ο πρώτος πυλώνας. Εξυγίανση του οικονομικού περιβάλλοντος της αγροτικής ανάπτυξης. Δεν πιστεύω στις ανεξέλεγκτες και απορυθμισμένες αγορές.  Πιστεύω στις αγορές που μπορούν πραγματικά να διαμορφώσουν την εικόνα του κέρδους και της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα, ως κλειδιού για την ανάπτυξη της χώρας. Μητρώο Εμπόρων, Δημοπρατήρια, Συμβολαιακή Γεωργία. 

Βάλαμε όρους σαφείς και καθαρούς για μια υγιής επιχειρηματικότητα, για αγρότες ασφαλείς, για σοδειά που μπορεί να πληρωθεί, για διαδικασία που θα μπορούσε να διασφαλίσει μεγαλύτερο εισόδημα στον αγρότη.  

Στο νόμο για τους Συνεταιρισμούς βάλαμε τη δυνατότητα να συνεργαστούν ή να μπουν με μερίδα οι καταναλωτικοί Συνεταιρισμοί γιατί μια ενδοσυνεταιριστική συναλλαγή μπορεί να ρίξει τις τιμές του προϊόντος.  Μεγαλύτερη τιμή στον αγρότη και μικρότερη τιμή στο ράφι.

Ο δεύτερος πυλώνας. Εξυγίανση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας των αγροτών.

Να συνενώσουν δυνάμεις, να μειώσουν το κόστος, να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους στις αγορές, να παρέμβουν εξυγιαντικά στο επίπεδο των τιμών, να σαρώσουν την κερδοσκοπία.

Χρειάζονται , δυστυχώς ή ευτυχώς, υγιείς και μεγάλους συνεταιρισμούς, που να διασφαλίζουν οικονομία κλίμακας και μεγέθη τέτοια, που να μπορούν πραγματικά να σταθούν στις αγορές. Ο νόμος για τους συνεταιρισμούς,  τις ομάδες παραγωγών και τις συλλογικές μορφές οργάνωσης των αγροτών ξεκαθαρίζει αυτό το τοπίο.

Ο τρίτος πυλώνας.  Η  εμπέδωση της αντίληψης των κοινωνικών εταίρων στον αγροτικό κόσμο.

Λένε πολλοί: Με τον Σκανδαλίδη στο Υπουργείο δεν κατέβηκαν οι αγρότες στους δρόμους δύο χρόνια τώρα.

Εγώ δεν πιστεύω ότι αυτό αποτελεί ούτε δουλειά του Σκανδαλίδη, ούτε κανενός.

Απλά, οι άνθρωποι πληρώθηκαν στην ώρα τους, νοιώσανε ότι γίνεται μια προσπάθεια. Τα προβλήματά τους δε λύθηκαν, δε λύθηκε η μείωση του εισοδήματός τους σε πολλούς τομείς της αγροτικής παραγωγής, αντίθετα μεγάλωσε. Δεν εξαφανίστηκαν ως δια μαγείας τα προβλήματα, αλλά υπήρξε μια ειλικρινής σχέση και μια έμπρακτη απόδειξη της Πολιτείας ότι καταβάλλει την προσπάθεια ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Ακόμα κι όταν επιχειρούσαν να επαναφέρουν την επιστροφή του ΦΠΑ από το 11% στο 7%, πίστεψαν ότι υπάρχει ένα Υπουργείο που «πάτησε πόδι» και δίνει μία μάχη μέσα στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες.

Για να βρουν το δίκιο τους δεν είναι υποχρεωμένοι να βάλουν όλη την κοινωνία απέναντι, αλλά είναι έτοιμοι να συζητήσουν, να συνεργαστούν, να λειτουργήσουν ως κοινωνικοί εταίροι. Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη αλλαγή στην αγροτική οικονομία τα επόμενα χρόνια, να αποκτήσουν την αίσθηση και τη συνείδηση του κοινωνικού εταίρου.

Αν υπάρχει, ένα σωστό μήνυμα, μια σωστή πολιτική συνεπής και σταθερή και ο πιο παραδοσιακός αγρότης μπορεί να ανταποκριθεί.

Το μήνυμα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις περνά μέσα από τις αγροτοδιατροφικές συμπράξεις, από τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, από την εξυγίανση και ενοποίηση του αγροτικού συνδικαλισμού.

Πρώτα οι ίδιοι σε ένα τραπέζι θα στήσουν τους θεσμούς τους, τη δουλειά τους κι έπειτα η σχέση τους με την υπόλοιπη κοινωνία θα πάρει τον χαρακτήρα της παρέμβασης στο ενδιάμεσο κόστος, στους μεταπράτες, στους μεσάζοντες, στις σχέσεις με τις βιομηχανίες.

Επομένως ο τρίτος πυλώνας είναι η εμπέδωση της αντίληψης των κοινωνικών εταίρων στον αγροτικό κόσμο.

Ο τέταρτος πυλώνας, που είναι η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση των δημόσιων πολιτικών για την ενίσχυση και υποστήριξη του Έλληνα αγρότη.

ΚΑΠ. Ο πρώτος Υπουργός και ο μόνος που έχει θέσει στο Συμβούλιο Υπουργών το θέμα της διαπραγμάτευσης του προϋπολογισμού. 

Διανομή γης σε νέους αγρότες και άνεργους. Κάνουμε μια πολιτική, έχουμε απόλυτη συνείδηση ότι αυτά τα εκατομμύρια στρέμματα που μπορούμε εμείς να διαθέσουμε δεν είναι αρκετά. Είναι πολύ περισσότερα αυτά που κάθονται ως ιδιοκτησίες ιδιωτών που δεν μένουν πια στην επαρχία και δεν αξιοποιούνται από κανέναν και είναι πολύ περισσότερα αυτά που είναι αντιπαραγωγικά.

Η γη σε νέους αγρότες και ανέργους είναι πάρα πολύ σημαντική πολιτική, η οποία στοιχειοθετείται μέσα από τη δική μας πολιτική. Θέλω σε αυτό να πω τρία πράγματα:

1. Σε ό,τι αφορά την πολιτική της απόδοσης των χωραφιών. Αναρτήθηκαν μέχρι τώρα 2.176 αγροτεμάχια, έχουν κάνει αιτήσεις 3.596 αιτήσεις.  Άνεργοι 1.200, νέοι έως 35 ετών 1.123 και νέοι που έχουν γεωτεχνικό δίπλωμα 600 άνθρωποι. Αυτό δείχνει ότι η γνώση αρχίζει να στρέφεται στην παραγωγή.
2. Ενίσχυση νέων αγροτών.

Σε πρώτο χρόνο κίνητρα μέσω του Μέτρου 112 «εγκατάσταση νέων αγροτών» . Ένα πρόγραμμα, ύψους κατ' αρχήν 60 εκ. ευρώ και αφορά 6000 νέους αγρότες. Επαναπροκήρυξη του προγράμματος, πριμοδότηση των ανέργων, κατεύθυνση νέων εναλλακτικών καλλιεργειών και εκτροφών

Σε δεύτερο χρόνο ενεργοποίηση της δυνατότητας στήριξης των Επιχειρηματικών Σχεδίων από άλλα μέτρα

~παροχή γεωργικών συμβουλών,

~σχέδια βελτίωσης

~συμμετοχή σε συστήματα ποιότητας

~δραστηριότητες ενημέρωσης και προώθησης

3. Καλλιεργητικό Πλάνο

Καλάθια Προϊόντων ανά Περιφέρεια

Ιστορικές καλλιέργειες (λάδι, την ελιά, τα εσπεριδοειδή, τη σταφίδα, τη μαστίχα, το κρασί, το σταφύλι, τα οπωροκηπευτικά, φασόλια και τα λοιπά, το μέλι, το κρέας, τα τυροκομικά, τις ιχθυοκαλλιέργειες)

           Νέες καλλιέργειες (22 αρωματικά φυτά, 10 υποτροπικά αρωματικά

           και φαρμακευτικά, 10 υποτροπικά φυτά, για δενδρώδη (ροδιά,

           δαμασκηνιά, μύρτιλο, βατόμουρο, αρώνια , το ιπποφαές ,

           αλόη, η στέβια, τρούφα, μανιτάρια κλπ)

Τέλος, σ΄ ότι αφορά την έρευνα, την εκπαίδευση και την επιστημονική υποστήριξη, το σχέδιο νόμου που  αποσύραμε χθες από τη Βουλή, εφαρμόζεται στην ουσία με την Υπουργική Απόφαση που υπογράψαμε με τον κ. Βενιζέλο, ως Υπουργό Οικονομικών κατ΄ εξουσιοδότηση Νόμου που ψηφίστηκε από την Βουλή, βάσει του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. 

Ο Οργανισμός λειτουργεί ως να μην συνέβη τίποτε.

Με το σχέδιο νόμου θέλησα να κατοχυρώσω θεσμικά τις πολιτικές του Οργανισμού ως προς την εφαρμοσμένη έρευνα, την πρακτική εκπαίδευση, τον έλεγχο και τις πιστοποιήσεις των αγροτικών προϊόντων.

Η Ν.Δ ενώ επιφυλάχθηκε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής , χθες δήλωσε ότι θα καταψηφίσει το σχέδιο νόμου, προφανώς για προεκλογικούς λόγους. Απέσυρα το νομοσχέδιο, το οποίο θα αναγκαστούν να το ξαναφέρουν στη Βουλή και είναι κρίμα να γίνεται αυτή η προσπάθεια μετ’ εμποδίων. 

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου θα είχαμε όλο το σύστημα από παντού θωρακισμένο, για να έρθει η επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι να συνεχίσει την πολιτική που ξεκινήσαμε. Εκτός κι αν τα διαλύσει πάλι όλα. Σταματήσει την αδειοδότηση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, σταματήσει την πολιτική για τα χωράφια, σταματήσει τον εκσυγχρονισμό του ΟΠΕΚΕΠΕ, σταματήσει το νόμο για τους συνεταιρισμούς, σταματήσει τα πάντα. Έτσι όμως η χώρα δεν πάει μπροστά.

Σας ευχαριστώ».