Αδήλωτη εργασία και ανασφάλιστοι στο στόχαστρο της Επιθεώρησης Εργασίας

Μεγάλης έκτασης αδήλωτη εργασία, αν και εμφανίζει μείωση κατά κλάδους, μείωση των εργατικών ατυχημάτων, ιδιαίτερα των θανατηφόρων, αύξηση των εργατικών διαφορών και μείωση των διοικητικών προστίμων με αντίστοιχη αύξηση των ποινικών διώξεων, προκύπτουν .....
....από τα στοιχεία δράσης του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για το α' πεντάμηνο 2011.

Λιγότεροι έλεγχοι, μικρότερα πρόστιμα

Πάνω από 11.000 ελέγχους που οδήγησαν στην επιβολή περισσότερων από 4.000 κυρώσεων πραγματοποίησαν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Επιθεώρησης σε όλη τη χώρα. Παράλληλα, την ίδια περίοδο διενεργήθηκαν 9.092 εργατικές διαφορές, από τις οποίες επιλύθηκαν οι 4.318 και καταβλήθηκαν στους εργαζόμενους 8.200.264 ευρώ.

Σημειώνεται ότι ο συνολικός αριθμός των ελέγχων εμφανίζεται σημαντικά μειωμένος σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, αλλά και με αυτή του 2009. Την ίδια στιγμή, όμως, αυξημένες εμφανίζονται οι ποινικές κυρώσεις (μηνύσεις, μηνυτήριες αναφορές), αλλά μειωμένες οι διοικητικές και τα ποσά των προστίμων που έχουν επιβληθεί.

Στελέχη του Υπουργείου Εργασίας αποδίδουν τη διαφορά αυτή στο ότι οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν κατά το 2011 είναι ποιοτικότεροι και πιο στοχευμένοι με αποτέλεσμα να οδηγούν στον ταχύτερο εντοπισμό και την άμεση τιμωρία των παραβατών. Επιπλέον κατά τη διενέργεια των ελέγχων οι Επιθεωρητές Εργασίας, επιλέγουν συχνότερα την υποβολή μηνύσεων στους παραβάτες, αποφεύγοντας την επιβολή προστίμων, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις που δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Αυξημένες οι εργατικές διαφορές

Την ίδια στιγμή, μια διαφορετική ανάγνωση των στατιστικών στοιχείων επισημαίνει ότι το είδος των παραβάσεων που εντοπίζουν οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές, είναι ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στις εργασιακές σχέσεις, των όρων εργασίας και των μορφών απασχόλησης.

Συγκεκριμένα, στα στατιστικά παρατηρείται αύξηση των εργατικών διαφορών κατά το α' πεντάμηνο του 2011, κατά 4,40% και 9,41% σε σχέση με το 2010 και 2009, αντίστοιχα. Το 47,49% των διαφορών αυτών επιλύθηκε με συμφιλιωτική παρέμβαση της Επιθεώρησης, γεγονός που, για τα στελέχη του υπουργείου, δείχνει τη σημασία του διαμεσολαβητικού ρόλου του Σ.ΕΠ.Ε.

Οι κυριότερες παραβάσεις, λοιπόν, αφορούν μη καταβολή αποδοχών (κυρίως σε εμπορικά καταστήματα), απολύσεις χωρίς καταβολή αποζημίωσης, οφειλές αποδοχών αδείας και επιδομάτων αδείας, μη χορήγηση αναλυτικών εκκαθαριστικών σημειωμάτων στους μισθωτούς κατά την εξόφληση των αποδοχών τους, εξαναγκασμό υπογραφής εξοφλητικών αποδείξεων και καταβολή μικρότερου ποσού, παραβίαση ωραρίου (παράβαση που διαπράττουν συχνά οι τράπεζες επικαλούμενες ταμειακό λάθος) και απασχόληση σε ημέρα ανάπαυσης.

Ακόμη, μη κατάθεση στις αρμόδιες Υπηρεσίες ή μη ανάρτησή σε εμφανές σημείο στους χώρους εργασίας, των πινάκων προσωπικού και των ωρών εργασίας ή των προγραμμάτων εργασίας από τις επιχειρήσεις όταν λειτουργούν με τη διαδοχική εναλλαγή περισσότερων της μιας ομάδας εργαζομένων ή όταν έχουν κυλιόμενες ημέρες αναπαύσεως ή είναι συνεχούς λειτουργίας με εναλλασσόμενες βάρδιες. Επίσης, παράνομη υπερωριακή απασχόληση, μη χορήγηση εβδομαδιαίας και αναπληρωματικής ανάπαυσης όπως και μη χορήγηση της αδείας στους μισθωτούς ή μη τήρηση του βιβλίου αδειών.

Αδήλωτη εργασία και εργατικά ατυχήματα

Τέλος, η αδήλωτη εργασία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, κυρίως για τους αλλοδαπούς εργαζομένους, όμως εμφανίζει μείωση κατά κλάδους, από το 35% και 38% στο 26%. Οι τακτικοί έλεγχοι οι οποίοι διενεργούνται από τα μεικτά κλιμάκια, της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφάλισης (ΕΥΠΕΑ) του Ι.Κ.Α. και του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας ήταν δειγματοληπτικοί και στοχευμένοι στους κλάδους της νυχτερινής διασκέδασης των Café bar, της καθαριότητας, στους κλάδους των κατασκευών της εστίασης φιλοξενία και στις υπηρεσίες ασφαλείας (security), στους οποίους παρατηρούνται υψηλά ποσοστά ανασφάλιστης εργασίας.

Για τον εντοπισμό αδήλωτης εργασίας, λοιπόν, διενεργηθήκαν έλεγχοι στο 1% περίπου των συνολικών επιχειρήσεων στη χώρα και από τους 24.350 εργαζόμενους οι 7.133 ήταν ανασφάλιστοι. Το 39,26% σε σχέση με το συνολικό αριθμό των αλλοδαπών εργαζομένων, στις υπηρεσίες αυτές ήταν ανασφάλιστοι.

Σε ότι αφορά τα εργατικά ατυχήματα, κατά το α' πεντάμηνο του 2011 προκύπτει μείωση κατά 8,2% των εργατικών ατυχημάτων και 36,6% των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, δε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010. Στην ίδια περίοδο, διερευνήθηκαν οι αιτίες 2.084 εργατικών ατυχημάτων τα οποία αναγγέλθηκαν στο Σ.ΕΠ.Ε., εκ των οποίων τα 26 ήταν θανατηφόρα.

ΠΗΓΗ: Tvxs.gr